To Familives έχει τη χαρά να φιλοξενεί τη κυρία Βάνα Μαυρίδου και το νέο της βιβλίο Μέλη και Μελέκ από τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ. Το βιβλίο αποτελεί μια ιστορία μνήμης και ανθρωπιάς. Το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και με αφορμή τη κυκλοφορία του νέου αυτού βιβλίου έχουμε τη χαρά να γνωρίσουμε καλύτερα την συγγραφέα.
Η συγγραφή πότε μπήκε στη ζωή σας;
Η λογοτεχνία είναι η μεγάλη αγάπη μου από όταν ακόμα ήμουν παιδί. Διαβάζω και γράφω όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Σε ημερολόγια, σε μπλοκάκια, στα περιθώρια των βιβλίων, παντού. Η αλήθεια όμως είναι ότι ποτέ δεν είχα σκεφτεί να γίνω συγγραφέας. Είχα πολλές ιστορίες γραμμένες, κλειδωμένες στο συρτάρι, και, όταν έκανα το πρώτο μου παιδί και αρχίσαμε να διαβάζουμε παραμύθια, άρχισε να φυτρώνει το ζιζάνιο στο μυαλό μου. Διάλεξα μια από τις ιστορίες μου, την έστειλα δοκιμαστικά σε εκδοτικούς και όταν τη δέχτηκαν ξεκίνησε το ταξίδι μου!
Διαβάζοντας το βιβλίο σας Μέλη και Μελέκ, ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι πρόκειται για μια ιστορία βασισμένη σε αληθινά γεγονότα. Η ιστορία αυτή αφορά κάποιο οικείο σας πρόσωπο;
Χαίρομαι που βγαίνει αυτή η αίσθηση στον αναγνώστη, γιατί κύριο μέλημά μου ήταν να μεταδώσω το συναίσθημα! Η ιστορία δεν είναι αληθινή, αλλά πράγματι μέσα στις σελίδες του βιβλίου έχω κρύψει πολλά μυστικά από αυτά που έχουν φτάσει στα αυτιά μου από τη γιαγιά μου, αλλά και οικείους σε μένα ανθρώπους που έφυγαν από τη Σμύρνη το 1922 και έχτισαν μια νέα ζωή στην Ελλάδα. Επίσης έχω εντάξει πολλές δικές μου προσωπικές στιγμές με τη γιαγιά και τον παππού και με αυτές εμπλούτισα τις περιγραφές από τη ζωή της Μέλης.
H Μελέκ είναι η κούκλα της ηρωίδας. Εσείς έχετε κρατήσει κάποιο παιχνίδι των παιδικών σας χρόνων που να έχει τη δική του ιστορία; Και, εάν ναι, θέλετε να τη μοιραστείτε μαζί μας;
Έχω κρατήσει πολλά παιχνίδια μου που έχουν ξεχωριστή θέση στις μνήμες μου και τώρα χαίρομαι να βλέπω τα παιδιά μου να παίζουν με αυτά. Ωστόσο ομολογώ ότι δεν θυμάμαι να είχα ποτέ κάποιο ιδιαίτερο δέσιμο με ένα παιχνίδι. Βλέποντάς τα όμως σήμερα συγκινούμαι βαθιά, γιατί είναι ένας τρόπος να ζωντανεύω στιγμές της παιδικής μου ηλικίας και να τις μεταφέρω στα μικρά μου.
Παρόλο τον διχασμό που επικρατούσε ανάμεσα στους Τούρκους και στους Έλληνες, δύο κορίτσια των δύο εθνικοτήτων διατήρησαν μια φιλία. Πιστεύετε ότι αυτό είναι εφικτό στις ημέρες μας;
Ο διχασμός πάντα ξεκινά από την κορυφή της πυραμίδας και όχι από τη βάση της. Οι άνθρωποι τότε συνυπήρχαν αρμονικά και οι ζωές τους μέσα στην καθημερινότητα κυλούσαν παράλληλα. Εννοείται πως υπήρχαν φιλίες ανάμεσα σε Έλληνες και σε Τούρκους. Στις μέρες μας νομίζω αυτό είναι ακόμα πιο εφικτό, δεδομένου ότι η πληροφόρηση και η γνώση είναι προσιτή στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Η διαφορετικότητα με όλες της τις προεκτάσεις είναι ένα θέμα που εντοπίζεται σε κάθε έκφανση της ζωής μας και νομίζω αυτό που προσπαθούμε όλοι είναι να μάθουμε τα παιδιά να μην κρίνουν, αλλά να ακούν και να καταλαβαίνουν.
H ιστορία του βιβλίου ξεκινά με τα άσχημα συναισθήματα που είχε η ηρωίδα για τους Τούρκους και για τον διχασμό που επικρατούσε. Στις ημέρες μας, αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, πιστεύετε ότι υπάρχει διχασμός μεταξύ μας ως Ελλήνων;
Με μεγάλη μου λύπη θα σας πω ότι θεωρώ πως ως λαός είμαστε λίγο φιλοπόλεμος και έχουμε μεγάλη ροπή προς τον διχασμό. Μας αρέσει να διαφωνούμε, να κάνουμε αντίλογο, αλλά και να έχουμε πάντα την τελευταία λέξη. Πάντα η επικαιρότητα μας δίνει θέματα για να διαφωνήσουμε και να διχαστούμε, πολλές φορές δυστυχώς σε ακραία επίπεδα. Αν καταφέρναμε να μετριάσουμε αυτό το χαρακτηριστικό που κυλάει στο αίμα μας, νομίζω πως θα προοδεύαμε πολύ περισσότερο.
Το βιβλίο σας έχει έντονο το αίσθημα της παράδοσης. Θεωρείτε ότι η διάδοση της ελληνικής παράδοσης φθίνει; Και, εάν ναι, ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι λόγοι;
Η παράδοση και η διατήρησή της φθίνει όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως. Στην Ελλάδα ίσως να είναι πιο έντονο αυτό λόγω της μακραίωνης ιστορίας μας, που εμπεριέχει στοιχεία από διαφορετικές περιόδους. Ο κύριος λόγος που φθίνει είναι ο θαυμασμός για όσα έχουμε πετύχει στη σύγχρονη εποχή και που σε γενικές γραμμές απορρίπτουν το παρελθόν και εστιάζουν μόνο στην πρόοδο και στην εξέλιξη. Επίσης τα πρότυπα που έχουν έρθει από χώρες του εξωτερικού και που προσπαθούμε να οικειοποιηθούμε αφιλτράριστα και ακέραια χωρίς να λαμβάνουμε υπόψιν τις ιδιαιτερότητες του κάθε έθνους τείνουν να εξομοιώσουν τους λαούς και να τους αποσπάσουν από την παράδοσή τους.
Ούσα μητέρα τριών παιδιών, τους διηγείστε ιστορίες της ελληνικής παράδοσης;
Δεν θα μπορούσα να κάνω διαφορετικά, καθώς έτσι έχω μεγαλώσει κι εγώ. Η μαμά μου πάντα προσπαθεί να μας μεταλαμπαδεύσει όσο περισσότερα στοιχεία από το παρελθόν της οικογένειάς μας γνωρίζει και φροντίζει να υιοθετούμε κι εμείς παραδόσεις που τηρούσε και η ίδια ως παιδί. Θέλω τα παιδιά να έχουν διαφορετικές προσλαμβάνουσες, ώστε να μπορούν από μόνα τους αργότερα να αξιολογούν και να εφαρμόσουν στην ενήλικη ζωή τους όσα τους εκφράζουν.
Το βιβλίο Μέλη και Μελέκ απευθύνεται σε παιδιά άνω των οχτώ ετών. Πιστεύτε ότι το βιβλίο σας μπορεί να απευθυνθεί και σε ενήλικες;
Γενικώς πιστεύω ότι τα παιδικά βιβλία κρύβουν σπουδαία μαθήματα για εμάς τους μεγάλους. Εγώ συνηθίζω και δωρίζω παραμύθια που με αγγίζουν σε ενήλικες, κυρίως σε παιδαγωγούς. Ειδικά κάθε ιστορία που κρύβει μέσα της ένα κομμάτι του παρελθόντος που αγγίζει την καρδιά μας απευθύνεται πρώτα σε εμάς και μετά στα παιδιά. Η ιστορία της Μέλης προκαλεί πολλά συναισθήματα και αγγίζει ευαίσθητες χορδές της ψυχής ενός ενήλικα. Είναι όμως ένα βιβλίο που μιλά τη γλώσσα των παιδιών και έχει δημιουργηθεί για να τους θέσει κάποια εσωτερικά ερωτήματα αναφορικά με το πώς πολλά πράγματα στη ζωή δεν είναι πάντα όπως φαίνονται.
Το επόμενο συγγραφικό σας έργο ετοιμάζεται ή είναι ήδη έτοιμο;
Είναι έτοιμο και σιγοψήνεται! Ελπίζω σύντομα να πάρει τον δρόμο του.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς για την όμορφη συνέντευξη!
Για να επικοινωνήσετε μαζί της μπορείτε να τη βρείτε στο www.facebook.com/athina.ntoka
