Η θλίψη της μητρότητας (baby blues)
.jpg)
Αναμφισβήτητα η γέννηση του παιδιού είναι από τις πιο σημαντικές και συνάμα από τις πιο συναισθηματικά φορτισμένες στιγμές στη ζωή μιας γυναίκας. Είθισται η απόκτηση της νέας ταυτότητας της μητρότητας να συσχετίζεται με θετικά συναισθήματα, όπως χαρά, γαλήνη, πληρότητα, αγάπη και φροντίδα. Ωστόσο, μια αρκετά μεγάλη μερίδα γυναικών (40 – 60% των λεχώνων) φαίνεται πως βιώνουν και αρνητικά συναισθήματα από την πρώτη κιόλας ημέρα της λοχείας μέχρι και τρεις εβδομάδες μετά. Το παραπάνω έχει απασχολήσει τους επιστήμονες υγείας ιστορικά ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα και έχουν δοθεί διάφορες ονομασίες για να περιγράψουν το φαινόμενο, με επικρατέστερες αυτές της θλίψης της μητρότητας ή της επιλόχειας θλίψης (baby blues, post partum blues, maternity blues). Τι ακριβώς εννοείται λοιπόν με τον όρο «θλίψη της μητρότητας»;
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια σειρά από συμπτώματα που έχουν να κάνουν με τα συναισθήματα, τις σκέψεις, αλλά και τις αντιδράσεις της λεχώνας. Τα επικρατέστερα που έχουν καταγραφεί είναι τΚαι μην ξεχνάτε:
Ακολουθήστε το Familives σε Facebook, Instagram, & Twitter , για να μη χάνετε κανένα post!α κάτωθι:
Πρωτογενή συμπτώματα, όπως είναι η ευσυγκινησία, η κούραση, το άγχος, το ευμετάβλητο συναίσθημα, οι έντονες συναισθηματικές αυξομειώσεις, η δυσκολία στη μνήμη και στη συγκέντρωση.
Επιφυλακτικότητα, δηλαδή η αίσθηση του συναισθηματικού μουδιάσματος και η ανάγκη για κοινωνική απόσυρση.
Υπερευαισθησία, παρατηρώντας τάση για κλάμα που δεν είναι σύνομο με τη συνολική συναισθηματική κατάσταση, ανησυχία και διανοητική ένταση.
Κατάθλιψη, συμπεριλαμβάνοντας μηρυκαστικές αρνητικές σκέψεις, τάσεις αυτο-λύπησης και ευερεθιστότητα.
Απελπισία που μπορεί να εκφράζεται με συναισθηματικές εξάρσεις
Γνωστική επιβράδυνση
Ελλαττωμένη αυτοπεποίθηση
Τα προαναφερθέντα συμπτώματα είναι ήπια έντασης και σχετίζονται με την περίοδο προσαρμογής της νέας μητέρας σε σωματικό, συναισθηματικό και συμπεριφορικό επίπεδο σε σχέση με τη φροντίδα του βρέφους. Σε μεγαλύτερη επικινδυνότητα είναι οι γυναίκες που βιώνουν έντονα προεμμυνοριακά συμπτώματα, γυναίκες που κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης βίωναν έντονα αρνητικά ή και αμφίθυμα συναισθήματα ως προς το νέο μέλος, αλλά και γυναίκες που ανήκουν σε ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες και είναι ελλιπής ο υποστηρικτικός κοιννωικός περίγυρος. Συνήθως μετά τις τρεις εβδομάδες το σύνολο των συμπτωμάτων παρέρχονται, καθώς η λεχώνα βρίσκει στρατηγικές διαχείρισης της παρούσας φάσης, είτε με ατομικά ψυχικά αποθέματα, είτε μέσα από την κοινωνική στήριξη που λαμβάνει από τα σημαντικά κοντινά της πρόσωπα. Αν για κάποιο λόγο με το πέρας των τριών εβδομάδων τα συμπτώματα αντί να ελλαττώνονται, εντείνονται, τότε ενδεχομένως να τίθεται το ζήτημα διερεύνησης της επιλοχείου κατάθλιψης. Μπορεί ωστόσο να προληφθεί με ορισμένα μέσα η επιλόχειος θλίψη;
Οι πρόσφατες έρευνες στον τομέα της προγεννετικής, της περιγεννετικής και της μεταγεννετικής ψυχικής υγείας των γυναικών υποστηρίζουν πως λειτουργεί προστατευτικά η ενημέρωση της εγκύου σχετικά με τις μητρικές υποχρεώσεις, καθώς και η ψυχο-εκπαίδευση σχετικά με το νέο ρόλο της μητέρας. Στην ψυχική ανθεκτικότητα της λεχώνας προστίθεται και ο παράγοντας εντός του μαιευτηρίου να μην αποχωρίζεται το βρέφος της και να προσπαθήσει να δημιουργήσει συναισθηματικό δεσμό μαζί του. Τέλος, είναι εξαιρετικής σημασίας η θετική και υποστηρικτική σχέση με τον πατέρα του παιδιού, ώστε να αποφευχθούν τα αισθήματα της ενοχής και της ανεπάρκειας από την ίδια μέσα από την ανακούφιση και την ενεργητική παροχή βοήθειάς της. Σε περίπτωση ωστόσο που διαπιστώσει μια γυναίκα πως βιώνει συμπτώματα επιλοχείου θλίψης, μπορεί να αντιμετωπιστεί με συγκεκριμένους τρόπους;
Είναι πολύ σημαντικό η λεχώνα να απενεχοποιηθεί λόγω της κατάστασης που βιώνει και να αποδεχθεί πως είναι μια πολύ φυσική, φυσιολογική και ανθρώπινη διαδικασία που συμβαίνει σε ένα μεγάλο αριθμό γυναικών, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην ίδια, λόγω του περάσματος σε άλλη φάση ζωής. Πέρα από την στάση της αυτοσυμπόνοιας, βοηθητικά λειτουργεί και η έννοια της αυτο-φροντίδας στην καθημερινή πράξη, όπως είναι η εύρεση χρόνου για την κάλυψη των ατομικών της αναγκών και η ανακούφισή της μέσα από την ενεργό υποστήριξη από το κοινωνικό της δίκτυο. Μερικές φορές αρκούν μερικά λεπτά ξεκούρασης μέσα στην ημέρα, μια σύντομη βόλτα περπατώντας, ένα ζεστό ντουζ ή και ένα δυναμωτικό γεύμα, προκειμένου η νέα μητέρα να ενισχύσει τα ψυχικά της αποθέματα. Σε τελική ανάλυση, μια μητέρα που σέβεται και φροντίζει τον εαυτό και τις ατομικές της ανάγκες είναι σε μεγαλύτερη ετοιμότητα για να προσφέρει τα απαραίτητα στο νέο μέλος της οικογένειας, τόσο σε βιολογικό επίπεδο αναγκών, όσο και σε συναισθηματικό.
Γράφει η Γεωργία Κιζιρίδου, Εξελικτική – Σχολική Ψυχολόγος
Εξελικτική – Σχολική Ψυχολόγος, Πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια ενηλίκων και συγγραφέας. Τα τελευταία 15 χρόνια εργάζεται ως σχολική ψυχολόγος στην ιδιωτική και στη δημόσια εκπαίδευση. Επίσης, έχει πάνω από 5.000 ώρες εμπειρίας στην εκπαίδευση ενηλίκων με βασικές θεματικές την προσωπική/ επαγγελματική ανάπτυξη και την ειδική αγωγή. Αρθρογραφεί σε διάφορα ηλεκτρονικά περιοδικά εστιάζοντας στις σύγχρονες διαπροσωπικές σχέσεις. Συνεργάζεται με τοπικούς τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς για ζητήματα που άπτονται της επικαιρότητας σε σχέση με την ψυχική υγεία. Είναι βραβευμένη συγγραφέας βιβλίων.
Στοιχεία επικοινωνίας:
Facebook page: Κιζιρίδου Γεωργία, Ψυχολόγος - Συγγραφέας
