Παιχνίδια ρόλων: τι είναι; Πώς βοηθούν στην ανάπτυξη του παιδιού;
Τα παιχνίδια ρόλων είναι διασκεδαστικά και ταυτόχρονα εκπαιδευτικά παιχνίδια μέσω των οποίων τα παιδιά προσεγγίζουν, ερμηνεύουν, κατανοούν και ενσωματώνουν τον κόσμο γύρω τους. Αποτελούν επίσης και μια τεχνική βιωματικής διδασκαλίας για μια πληθώρα θεμάτων στο σπίτι και στο σχολείο.
Η προέλευσή τους ανάγεται στα αρχαία χρόνια και συγκεκριμένα στην τέχνη του θεάτρου με τους ηθοποιούς που υποδύονταν ρόλους και λάμβαναν μέρος σε αναπαραστάσεις σεναρίων και γεγονότων πραγματικών ή φανταστικών.
Με τον ίδιο τρόπο τα παιδιά, μιμούμενα τρόπους και συμπεριφορές των ενηλίκων, χρησιμοποιούν πραγματικούς ή φανταστικούς χαρακτήρες και πλάθουν ιστορίες στις οποίες γίνονται πρωταγωνιστές με σκοπό να αποκωδικοποιήσουν το περιβάλλον τους και μέσω αυτού του παιχνιδιού και της αναπαράστασης, να εξερευνήσουν τον κόσμο και τον εαυτό τους.
Τα παιχνίδια ρόλων μπορεί να έχουν διάφορες μορφές και αποτελούν όχι μόνο έναν δημιουργικό και διασκεδαστικό τρόπο παιχνιδιού για το παιδί, αλλά και ένα πολύτιμο εργαλείο μάθησης που βοηθά στην ανάπτυξή του με πολλούς τρόπους.
Μέσω αυτών, το παιδί μπορεί να εξερευνήσει και να πειραματιστεί με διάφορους τρόπους συμπεριφοράς, εκφράζοντας με ελευθερία θετικά ή αρνητικά συναισθήματα ή μεταβιβάζοντάς τα στο αντικείμενο του παιχνιδιού του, ώστε να τα επεξεργαστεί και να τα διαχειριστεί. Μπορεί για παράδειγμα να μας πει, ότι το κουκλάκι του είναι πολύ στενοχωρημένο ή θυμωμένο για κάτι, θέλοντας έτσι να μας επικοινωνήσει το δικό του συναίσθημα και μαθαίνοντας πώς να αντιμετωπίσει μια σύγκρουση. Αυτό το βοηθά όχι μόνο να αναπτύξει τις συναισθηματικές του δεξιότητες σε ένα πλαίσιο ασφάλειας αλλά και να τονώσει την αυτοπεποίθησή του, επιλύοντας προβλήματα ή αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις ιστορίες του παιχνιδιού του. Αποκτά έτσι μεγαλύτερο αυτοέλεγχο και επίγνωση του εαυτού του.
Τα παιχνίδια ρόλων, βοηθούν το παιδί μέσω της κατασκευής του σεναρίου να αναπτύξει τις γλωσσικές του δεξιότητες καθώς εμπλέκεται σε έναν φανταστικό μονόλογο ή διάλογο, να καλλιεργήσει την ενσυναίσθησή του καθώς μπαίνει στη θέση του ρόλου του και να ενισχύσει έτσι και τις επικοινωνιακές και κοινωνικές του δεξιότητες.
Μπορείτε να ενισχύσετε το παιχνίδι ρόλων του παιδιού, ενθαρρύνοντάς το να σας καθοδηγήσει εκείνο στη φανταστική του ιστορία. Είναι σημαντικό να μην παρεμβαίνουμε αυθαίρετα σε αυτή τη διαδικασία αλλά να λαμβάνουμε μέρος όταν μας ζητηθεί από το ίδιο το παιδί, δίνοντάς του ερεθίσματα και δείχνοντάς του εμπιστοσύνη! Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να σεβαστούμε τον χρόνο και τον χώρο που χρειάζεται το παιδί στη διαδικασία της ανακάλυψης του εαυτού του. Ας μην ξεχνάμε, πως είναι ένας τρόπος για να το γνωρίσουμε ακόμη καλύτερα, να το βοηθήσουμε να ξετυλίξει τον ψυχισμό του και να ενισχύσουμε την ανάπτυξή του.
Γράφει η Ελισάβετ Αγόρου
Εκπαιδευτικός, αρθρογράφος, συγγραφέας
Είμαι παιδί της θάλασσας και του καλοκαιριού, καθώς γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Πρέβεζα. Η αγάπη μου για τη γνώση και τη δημιουργία με οδήγησαν σε σπουδές στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Πιστεύω ότι η μάθηση δε σταματά ποτέ, γι’ αυτό συνέχισα το ταξίδι της γνώσης με εξειδικεύσεις στην Ειδική Αγωγή και στην Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Μετά τη διδασκαλία, η επόμενη μεγάλη μου αγάπη είναι η φύση. Έτσι λοιπόν, αυτή την περίοδο ολοκληρώνω το μεταπτυχιακό μου στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Από μικρή γέμιζα τετράδια με σκέψεις για όλα όσα με απασχολούσαν. Μεγαλώνοντας, αυτή η ανάγκη για έκφραση συνεχίζει να εξελίσσεται μαζί μου. Εκφράζομαι μέσα από τις λέξεις και τη συγγραφή ποιημάτων και παιδικών παραμυθιών. Αρθρογραφώ σε ιστοσελίδες ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος ενώ τα τελευταία χρόνια συμμετέχω ενεργά μέσω του καναλιού μας στο YouΤube Εκπαιδευτικών Ενδιαφέροντα στην παρουσίαση δελτίων ενημέρωσης για τον χώρο της εκπαίδευσης και το παιδικό βιβλίο. Έχω εκδώσει μία ποιητική συλλογή ενώ είχα τη χαρά ποιήματά μου να διακριθούν και να συμπεριληφθούν σε συλλογικές εκδόσεις. Η φράση που με χαρακτηρίζει είναι: <<Οι λέξεις θεραπεύουν!>>.
