Η σχέση γονέα – παιδιού είναι από τις πιο στενές συναισθηματικές σχέσεις στη ζωή του ανθρώπου. Εύλογα αναρωτιέται μια μερίδα γονέων κατά πόσο αποτελεσματικό είναι να διατηρούν φιλική σχέση με τα παιδιά τους. Παρακάτω, δίνονται ορισμένες χρήσιμες κατευθυντήριες.
Η γονεϊκότητα εκφράζεται διαφορετικά από τον κάθε γονέα, επομένως και η εκάστοτε γονική σχέση με το κάθε παιδί – ακόμα και εντός της ίδιας οικογένειας – είναι μοναδική, καθώς μοναδικά είναι και τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας του κάθε μέλους. Ωστόσο, σύμφωνα με την Baumrind, ερευνήτρια στον τομέα της γονεϊκότητας, έχουν παρατηρηθεί οι εξής τύποι γονεϊκότητας:
Ο αυταρχικός τύπος, ο οποίος δίνει έμφαση στον έλεγχο του παιδιού και η ελευθερία του είναι περιορισμένη έως ανύπαρκτη.
Ο επιτρεπτικός τύπος, που βασίζεται σε ένα παιδοκεντρικό μοντέλο, όπου το παιδί έχει απεριόριστη ελευθερία και δικαιώματα, δεν ασκείται γονικός έλεγχος και τα όρια είναι συνήθως πολύ αδρά.
Ο δημοκρατικός τύπος, σύμφωνα με τον οποίο ο γονέας λειτουργεί ως συντονιστής στη σχέση διαμοιράζοντας ευθύνες και υποχρεώσεις στο παιδί του, δίνοντάς του την ελευθερία να εκφράσει τις επιθυμίες του σε ένα σαφώς οριοθετημένο πλαίσιο.
Όπως διαφαίνεται, στους παραπάνω τύπους κεντρικό ρόλο παίζει η ελευθερία, η οριοθέτηση και η εγγύτητα μεταξύ του γονέα και του παιδιού. Σύμφωνα με τα τρέχοντα ερευνητικά δεδομένα ο γονικός τύπος που προάγει μακροπρόθεσμα τα πιο ευτυχισμένα και επιτυχημένα παιδιά είναι ο δημοκρατικός τύπος. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο δημοκρατικό τύπο υπάρχει συναισθηματική εγγύτητα, αλλά υπεύθυνος για την οριοθέτηση είναι ο γονέας.
Επομένως, ο γονέας δεν είναι φίλος με το παιδί του, όπως λειτουργούν οι φιλικές σχέσεις των συνομηλίκων. Προσπαθεί να διατηρήσει τις ισορροπίες στη σχέση, λειτουργώντας ως συναισθηματικός μέντορας μέσα από το παράδειγμά της συναισθηματικής ωριμότητας που θα επιδείξει.
Όπως κάθε λειτουργική σχέση, παρομοίως και στη γονική τα συστατικά που βοηθούν στη δημιουργία ασφαλούς δεσμού είναι:
Η ελεύθερη έκφραση των συναισθημάτων όλων των εμπλεκόμενων μελών
Η συναισθηματική εγγύτητα
Η άνευ όρων αποδοχή τόσο των θετικών, όσο και των αρνητικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας.
Συνοψίζοντας, ο γονέας μπορεί να στοχεύσει σε μια σχέση οικειότητας και εμπιστοσύνης με το παιδί του στην οποία το παιδί θα μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα χωρίς φόβο και ενοχές. Από την άλλη όμως, κρίνεται απαραίτητη η ύπαρξη σαφών ορίων που έχουν να κάνουν με την αποδεκτή και τη μη αποδεκτή συμπεριφορά εντός της σχέσης. Με λίγα λόγια, η γονική σχέση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις φιλικές σχέσεις των συνομηλίκων, αλλά ούτε και οι φιλικές σχέσεις τη γονική, καθώς πρόκειται για αναντικατάστατο δεσμό.
Γράφει η Κιζιρίδου Γεωργία, Εξελικτική – Σχολική Ψυχολόγος, Πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια ενηλίκων και συγγραφέας.
Τα τελευταία 15 χρόνια εργάζεται ως σχολική ψυχολόγος στην ιδιωτική και στη δημόσια εκπαίδευση. Επίσης, έχει πάνω από 5.000 ώρες εμπειρίας στην εκπαίδευση ενηλίκων με βασικές θεματικές την προσωπική/ επαγγελματική ανάπτυξη και την ειδική αγωγή. Αρθρογραφεί σε διάφορα ηλεκτρονικά περιοδικά εστιάζοντας στις σύγχρονες διαπροσωπικές σχέσεις. Συνεργάζεται με τοπικούς τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς για ζητήματα που άπτονται της επικαιρότητας σε σχέση με την ψυχική υγεία. Είναι βραβευμένη συγγραφέας βιβλίων.
Στοιχεία επικοινωνίας: georgiakiz@yahoo.gr
Facebook page: Κιζιρίδου Γεωργία, Ψυχολόγος - Συγγραφέας
Και μην ξεχνάτε:
Ακολουθήστε το Familives σε Facebook & Instagram για να μη χάνετε κανένα post!
