Κάθε άτομο από πολύ μικρή ηλικία επιθυμεί να εντάσσεται σε ομάδες. Αυτές μπορεί να είναι ομάδες με αθλητικό ενδιαφέρον, ομάδες που μοιράζονται την αγάπη για το ίδιο χόμπυ και απλές παρέες φίλων με κοινές αντιλήψεις. Μια υγιής ένταξη σε ομάδα προϋποθέτει αυτή να γίνεται με πλήρη γνώση από πλευράς του ατόμου ως προς τον σκοπό της ομάδας και με το κριτήριο ότι εκεί το άτομο βρίσκει ενδιαφέρον. Το άτομο (σύμφωνα με τη κοινωνική ψυχολογία) επιζητά την ένταξή του σε ομάδες για να εδραιώσει την ταυτότητά του, να την παγιώσει και να έχει ένα κοινό σκοπό με τα υπόλοιπα μέλη της. Η αποχώρηση από αυτήν γίνεται οικειοθελώς και με επίγνωση όταν δεν καλύπτονται οι παραπάνω προϋποθέσεις.
Στις μικρότερες όμως ηλικίες όπου η ταυτότητα, ειδικά των εφήβων (προτιμήσεις, ενδιαφέροντα, χόμπυ, παγίωση χαρακτήρα γενικά) δεν έχει ακόμη έλθει στην οριστική της μορφή, τα άτομα εντάσσονται σε ομάδες, προκειμένου να είναι αρεστά-αποδεκτά από το σύνολο στο οποίο δρουν (εν προκειμένω τους συνομηλίκους τους). Σε αυτή λοιπόν τη φάση της ζωής τα άτομα κάνουν επιλογές με πολλές μεταβολές. Αυτό είναι και το υγιές.
Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε παιδιά να εντάσσονται με τη θέλησή τους και να αποτελούν βασικά μέλη ομάδων με παραβατική συμπεριφορά γνωρίζοντας ακριβώς το σκοπό αυτή της ομάδας η οποία στο εξής θα καλείται «συμμορία». Το γιατί ένα παιδί έχει παραβατική συμπεριφορά θα το θίξουμε σε άλλο άρθρο καθώς αποτελεί μεγάλο κεφάλαιο.
Το γιατί όμως ένα παιδί εντάσσεται σε συμμορία συμβαίνει για τους εξής λόγους:
1. Η παραμέληση από πλευράς της οικογένειας σπρώχνει το παιδί να αναζητήσει περιβάλλον στο οποίο αντιμετωπίζεται ως σημαντικό έστω και αν αυτό ανήκει στη σφαίρα του παραβατικού.
2. Βεβαίως η παραβατική συμπεριφορά ενέχει στοιχεία ψυχικών προβλημάτων, τα οποία χρήζουν παραπομπής σε ειδικό (ψυχολόγο-ψυχίατρο)
3. Το παιδί μιμείται την εικόνα των γονιών-φροντιστών του. Έτσι δρα παραβατικά, παρενοχλητικά, αισθάνεται κυρίαρχος και δυνάστης των άλλων.
4. Τα πρότυπα που προβάλλονται στη μουσική ιδιαίτερα αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντικατοπτρίζουν μια κοινωνία στην οποία ο καλύτερα αμειβόμενος είναι αυτός που δεν λειτουργεί νόμιμα, η εξωτερική εμφάνιση είναι το κλειδί για την επιτυχία, η γυναίκα είναι είδος προς εκμετάλλευση, κ.ά.
5. Η τάση των εφήβων να είναι μηδενιστές (όλοι είναι κακοί,) και οι πολλές ώρες απασχόλησης των νέων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους έχουν αποξενώσει από την καθημερινότητα όπου βεβαίως δεν είναι ρόδινη αλλά υπάρχουν ακόμη άνθρωποι εκεί έξω που σέβονται τον διπλανό τους.
Σε αυτήν εδώ την κατάσταση οι γονείς πρέπει να δρούμε υποστηρικτικά, να ακούμε χωρίς κριτική τις απόψεις τους και να επεμβαίνουμε με τα μέσα που μας δίνει η κοινωνία όταν εντοπίζουμε παραβατική συμπεριφορά. Έτσι θα λειτουργούμε για τα παιδιά μας ως ένα βάζο συναισθημάτων όπου μπορούν να απευθύνονται και θα τους δείχνουμε με το παράδειγμά μας τι να αποφεύγουν.
Γράφει η Κατερίνα Βεκηδημητριάδου
Απόφοιτος Τμήματος Ψυχολογίας ΑΠΘ με κατεύθυνση την κλινική ψυχολογία. Έχει δικό της blog με θέματα ψυχολογίας και έχει παρακολουθήσει πολλά μετεκπαιδευτικά σεμινάρια ψυχοπαθολογίας, αρθρογραφεί στο περιοδικό της Πολεμικής Αεροπορίας. Είναι παντρεμένη και μητέρα ενός μικρού αγοριού.
Msc στο Healthcare Management
Instagram @Katerina Vekidimitriadou
Instagram @psychology_masterclass
Blog psychology-masterclass.blogspot
Email: vekidimikaterina91@gmail.com
